0464 Archief van de Dorpspolder van Opijnen, (1831) 1838 - 1954
0464
Archief van de Dorpspolder van Opijnen, (1831) 1838 - 1954
Inventaris
1. Inleiding
1.1. Voorgeschiedenis
0464 Archief van de Dorpspolder van Opijnen, (1831) 1838 - 1954
1. Inleiding
1.1.
Voorgeschiedenis
laatste wijziging 11-03-2013
De geschiedenis van de dorpspolder Opijnen begint al lang voor 1838. Het jaartal 1838 is van belang omdat op 1 januari van dat jaar, na een lange voorbereidingstijd, het Reglement op het beheer der rivierpolders in de provincie Gelderland (RPG) van kracht wordt. Al in de Middeleeuwen houden dorpen of buurtschappen in de Tieler- en Bommelerwaarden zich, naast andere taken, bezig met lokale waterstaatszorg. Soms vindt er samenwerking tussen enkele lokale waterschappen plaats. Bemoeienis van een hoger centraal gezag, de landsheer, is in die fase vrijwel afwezig. *
Vanaf de dertiende eeuw zijn er voldoende aanwijzingen om de ontwikkeling van waterschappen, groot en klein en samenwerkingsverbanden, in de Tieler- en Bommelerwaarden te kunnen volgen. In de veertiende eeuw vinden we duidelijke sporen van invloed van landsheren. Dijkbrieven worden door hen uitgevaardigd om greep te krijgen op samenstelling, taken en bevoegdheden van dijkbesturen. *
Uit de deelname van de dorpspolder Opijnen aan een uit de Middeleeuwen stammende 'gemeenschappelijke regeling', de Boutensteinse buitentax, blijken zowel de regionale samenwerking als de invloed van de landsheer. Al in 1316 heeft graaf Reinoud aan de dorpen Heesselt, Est, Opijnen, Neerijnen, Hiern (Waardenburg), Tuil en Haaften een waterleiding (wetering) verkocht. Al deze dorpen, met uitzondering van Haaften, gebruiken deze waterleiding om, via vloeddeuren in de Boutensteinse sluis bij het dorpje Enspijk, uit te wateren op de Linge. De stad Zaltbommel is er veel aan gelegen deze waterleiding te gebruiken als verbindingsroute voor scheepvaart op de Linge. In 1474 komen aan de ene kant de dorpen Heesselt, Est, Opijnen, Neerijnen, Hiern (Waardenburg) en Tuil en aan de andere zijde de stad Zaltbommel, de dorpen Malsen (Geldermalsen), Deil, Enspijk, Rumt, Gellicum, Beesd, Rhenoy en de abt van Mariënweerd overeen dat de stad en de zes eerst genoemde dorpen werkzaamheden verrichten aan de Boutensteinse sluis, gelegen in de Lingedijk, de kosten gezamenlijk delen en in gezamenlijk erfelijk bezit houden. Rond 1900 is het animo voor 'naleving' van deze 'regeling' aanzienlijk geslonken. Zaltbommel probeert in 1911 onder de verplichtingen van de onderhoudskosten uit te komen. De gemeente had toendertijd blijkbaar minder interesse in een scheepvaartverbinding met de Linge dan de stad eertijds in de vijftiende eeuw. Een verloren proces komt er aan te pas om de gemeente Zaltbommel alsnog te laten betalen. *
Reglement op het beheer van rivierpolders en oprichten van dorpspolders
laatste wijziging 23-12-2020
427 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Datering:
(1831) 1838 - 1954
Verversingsgraad:
onregelmatig
Taal:
Nederlands
Openbaarheid:
Onbeperkt
Omvang in meters:
5,50
Toegangstitel:
G.A.M. Kuijpers, Inventaris van het archief van de dorpspolder Opijnen (1831) 1838-1954
Categorie:
laatste wijziging 23-12-2020
427 beschreven archiefstukken