Archieven

 

Uw zoekacties: Archieven van de parochie St. Martinus Zaltbommel, 1663 - 20...

3022 Archieven van de parochie St. Martinus Zaltbommel, 1663 - 2003 (2006, 2012)

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
1. Beknopte geschiedenis van de statie en de parochie 1)
2. Verantwoording van de inventarisatie
3022 Archieven van de parochie St. Martinus Zaltbommel, 1663 - 2003 (2006, 2012)
Inleiding
2.
Verantwoording van de inventarisatie
Het kerkbestuur had vóór de tweede wereldoorlog weinig te betekenen in Zaltbommel: de pastoors regelden alles. Maar pastoor J. Peters bracht na zijn komst in 1937 daar gauw verandering in blijkens het notulenboek van het kerkbestuur; in de vergaderingen ging het kerkbestuur echt meespreken. Maar van een orde in de archiefbescheiden is nooit iets terecht gekomen, zoals trouwens in de meeste parochies. Pastoor A. van de Berk heeft - voor zover we konden nagaan als eerste - in 1976 van vele plaatsen in de pastorie archiefbescheiden bijeengebracht in de grote zaal en het daar met een parochianen globaal geordend en in mappen opgeborgen(zie de inventarislijst in inventarisnummer 3022/64). Daar de pastorie in de loop der jaren nogal wat lekkages had gehad, hebben op enkele bergplaatsen ook archiefbescheiden waterschade opgelopen.
Toen in juli 1983 het archief werd opgehaald om in het provincialaat van de paters minderbroeders te Utrecht te worden geïnventariseerd, bevond het zich in een afgesloten kast in de spreekkamer op de benedenverdieping, terwijl een deel van de eigendoms- en fundatiepapieren in de kluis in de sacristie lag. Helaas is niet alles van de inventarislijst van pater van den Berk teruggevonden: o.a. waren de dodenboeken (A I 7 en 8) en de notulenboeken van het zangkoor (C I 1 en 2) verdwenen, terwijl enkele eigendomspapieren en retroacta misschien bij verkoop zijn doorgegeven. Naast de latere aanvullingen op de genoemde inventarislijst was er ook nog wat ongeordend archiefmateriaal van de laatste jaren aanwezig.
Bij het ordenen is onderscheid gemaakt tussen de verschillende vermengde archieven en is ook het documentatiemateriaal van de archieven gescheiden, zodat de volgende indeling ontstond waarbij rekening is gehouden met het onderscheid tussen de pastoor als zielzorger en de pastoor als lid van het kerkbestuur:
- het archief van de pastoor (1663 - 1980);
- het archief van het kerkbestuur (1852 - 1977 met retroacta vanaf 1704);
- het archief van het armbestuur (1853 - 1962);
- het huisarchief van de Franciscanen te Zaltbommel( 1852 - 1968);
- documentatie (1899 - 1981).
De jaren waarover de in deze inventaris beschreven archivalia lopen zijn gesteld op 1663 - 1980. Door latere aanvullingen is voor wat betreft de archivalia van het zangkoor St. Caecilia alles aanwezig tot en met 2002. Het koor is dat jaar opgeheven.
Voor de indeling van de inventaris werd het in de loop der jaren ontstane schema van het Franciscaans Archivariaat in Nederland dat gebruikt wordt voor parochiearchieven, als leiddraad genomen; binnen dit schema zijn de rubrieken van algemeen naar bijzonder geordend. Bij de bescheiden van broederschappenen verenigingen waren enkele stukken, zoals notulenboeken, die eigenlijk tot het archief van die broederschap of vereniging behoren, maar omdat ten eerste deze archieven niet bestaan en het ten tweede maar om zo weinig stukken gaat, zijn deze enkele stukken opgenomen in de betreffende rubriek van het pastoorsarchief.
Voor vernietiging kwamen in aanmerking: dagelijks voorkomende kwitanties, nietszeggende begeleidende brieven, doublures, lege mappen, enveloppen, reclamemateriaal, aantekeningen voor misintenties die ook te vinden zijn in de parochieagenda’s (inventarisnummers 3022/50-3022/62) en antwoordbriefkaarten betreffende doop, huwelijksafkondigingen en huwelijksinschrijvingen in doopboeken zoals deze in de status liber (inventarisnummers 3022/18-3022/28) waren bijgesloten.
Het documentatiemateriaal (brochures, krantenknipsels en foto’s) is als een apart hoofdstuk aan de inventaris toegevoegd.
In overleg tussen pastoor, kerkbestuur en provinciearchivaris van Nederlandse minderbroederprovincie is besloten, dat na de inventarisatie volgens gebruik in de Nederlandse kerkprovincie de archieven aan het Streekarchief Bommelerwaard in bewaring worden gegeven, waarbij als voorwaarde onzerzijds gesteld is, dat stukken die nog geen vijftig jaar oud zijn alleen geraadpleegd kunnen worden door derden met machtiging van de tijdelijke pastoor, het kerkbestuur of de provinciearchivaris van de Nederlandse minderbroeders.
H.C. Kesseler ofm, Utrecht 1985
3. Bij de aanvulling (1999)
4. Bij de aanvulling (2004-2005)
5. Bij de aanvulling (2007)
6. Bij de aanvulling (2015)
7. Bij de aanvulling (2016)
Noten
1. Zie literatuurlijst.
2. Oud-archief stad Zaltbommel, inventarisnummer 3020/149: Lijsten van personen die huizen binnen de stad in eigendom hebben (tweede helft 17e eeuw).
3. Provinciaal archief Minderbroeders Utrecht: Labores exantlati et fructus collecti a RR. PP. Minoribus Recollectis Ordinis sancti Francisci provinciae Inferioris Germaniae in foederato Belgie annis 1648-1685. Vgl. Archief voor de Geschiedenis van het Aartsbisdom Utrecht, jrg. 8 (1880), blz. 459; en ook inventarisnummer 3022/368 van deze inventaris.
4. Schutjes, Geschiedenis van het Bisdom ’s-Hertogenbosch, deel V, blz. 979. Zie ook de Bijdragen voor de Geschiedenis van de Provincie der Minderbroeders in de Nederlanden, deel V (1953), blz. 279.
5, Zie inventarisnummer 3022/89: de kroniek van het St. Antoniusgesticht, 1882-1900.
6. Zie inventarisnummer 3022/194.
7. Zie inventarisnummer 3022/261.
Literatuur
Hamers, P., Jong, H. de, Keser, H., e.a, Sint Martinus te Zaltbommel. Uitgave bij gelegenheid van het 200-jarig bestaan van het kerkgebouw in de Oliestraat. Zaltbommel, 1981
Heijer ofm., M., Rond de Sint Maarten. Lezing gehouden te Zaltbommel in 1949. in manuscript - 16 blz. in A4 - aanwezig in het provinciaal archief minderbroeders te Utrecht.
Heijer ofm., M., Pater Jan Ooms, stichter van de franciscaanse ‘missie’in de Bommelerwaard. 1951. In: Bijdragen voor de Geschiedenis van de Provincie der minderbroeders in de Nederlanden, deel III, blz. 9-24.
Heijer ofm., M., Franciscaanse Missie en Zielzorg in de Bommelerwaard, 1651-1951. in manuscript - 42 blz. in A4- uit het jaar 1960 aanwezig in het provinciaal archief minderbroeders te Utrecht.
Keser, H., Historische flitsen van de St. Martinusparochie te Zaltbommel. Acht eeuwen katholicisme en drie eeuwen franciscaanse zielzorg in Zaltbommel. ’s-Hertogenbosch, 1962.
N.N., Jaarverslagen van de parochie betreffende zielzorg, verbouwingen, aanschaffingen, godsdienstige verenigingen, e.d. In: Jaarverslagen van de provincie der Nederlandse Minderbroeders, 1913-1937.
N.N., Zaltbommel - Vernieuwde kerk in gebruik genomen. In: Neerlandia Seraphica (intern tijdschrift van de Nederlandse minderbroedersprovincie), jrg. 13 (1939) blz. 349-353.

Kenmerken

Verversingsgraad:
onregelmatig
Taal:
Nederlands
Omvang in meters:
6