Archieven

 

Uw zoekacties: Archief van het gemeentebestuur van Lienden, 1811 - 1928 (ka...

2044 Archief van de Vereniging tot bevordering van de belangen van opvoeding en onderwijs Kinderzegen te Deil, 1890 - 1925

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
1.1. Oprichting
2044 Archief van de Vereniging tot bevordering van de belangen van opvoeding en onderwijs Kinderzegen te Deil, 1890 - 1925
1. Inleiding
1.1.
Oprichting
Bestond in de negentiende eeuw Deil al geruimte tijd het idee een bewaarschool te stichten, daadwerkelijke realisering bleef echter achterwege. Dominee Jacob Johannes de Kat Angelino was zeer bezorgd over de opvoeding van de jeugd en zag met lede ogen aan '...hoe de kinderen weder zonder opzicht langs de straat [liepen te] slenteren...'. *  Hij liet zijn voornemen om te komen tot een bewaarschool dan ook niet varen en voerde, bijgestaan door de heer Verstegen, in juli 1890 een gesprek met de heer Van Kessel van de spaarbank van het Departement Beesd van de Maatschappij tot Nut van het Algemeen. Hier was men in principe bereid gevonden tot het geven van financiële steun, mits dit ook van particuliere zijde was gewaarborgd. Dit laatste was inderdaad het geval. Alvorens definitieve toezeggingen te doen verlangde men een conceptbegroting van inkomsten en uitgaven. De hoogte van de particuliere bijdragen zou voor de spaarbank een maatstaf zijn om haar bijdrage vast te stellen.
Ook de kerkenraad van de Ned. Hervormde kerk van Deil ondersteunde de noodzakelijke oprichting aangezien men schreef '. Droevig is het te zien hoe de jeugd tot het zesde levensjaar wordt verwaarloosd. De kinderen aan hun lot overgelaten zijn door 't kwade voorbeeld, reeds op jeugdige leeftijd in allerlei ondeugden volleerd...'. Te Beesd bestond al een bewaarschool, (mede)opgericht door de spaarbank. Het succes hiervan inspireerde ook de kerkenraad in Deil een bewaarschool op te richten.
November 1890 werd een bezoek gebracht aan dominee Bakker te Driel. Doel was het verkrijgen van inlichtingen over het stichten en vervolgens onderhouden van een bewaarschool. Bakker raadde ten sterkste af de stichting vanuit de kerkenraad te doen plaatsvinden. Om een blijvende belangstelling te waarborgen diende vanuit de gemeenschap de stichting in de vorm van een vereniging met rechtspersoonlijkheid plaats te vinden. Hij sprak uit ervaring '...dat de bewaarschool er eenmaal zijnde, zoozeer de liefde der gemeente zou verkrijgen, dat niemand bij het verlaten van dit aardsch tooneel, dit petekind bij testamentaire beschikking zou kunnen vergeten...'. De kerkenraad trok hierop haar besluit tot stichting in, wel verklaarde men zich bereid tot een jaarlijkse subsidie, een bedrag ineens voor de inrichting en zonodig tot een borgstelling.
Op 3 december 1890 werd besloten een vereniging voor de periode van 29 jaar en 6 maanden met als doelstelling '...jonge kinderen, overeenkomstig de beginselen van den Christelijken godsdienst, voor het huiselijk en maatschappelijk leven in het algemeen en voor de openbare school in het bijzonder voor te bereiden...' op te richten. Men trachtte deze doelstelling te realiseren door te Deil een 'bewaar-, brei- en naaischool' te stichten, waar ongeacht hun godsdienstgezindheid kinderen werden toegelaten. In een geëmotioneerd betoog van dominee De Kat werd de noodzaak van een bewaarschool voorgestaan, want alleen zo kon een goede maatschappelijke ontwikkeling van de jeugd worden gegarandeerd. Had de kerkenraad van het initiatief afgezien, in de persoon van De Kat Angelino als voorzitter, werd een 'kerkelijke' invloed gegarandeerd.
Het verenigingsbestuur verzocht het bestuur van de spaarbank te handelen alsof niet de kerkenraad maar de vereniging de diverse verzoeken om steun had gedaan. De kerkenraad had fl. 1.500,00 beschikbaar gesteld voor de aankoop van een gebouw, de daadwerkelijke kosten werden op fl. 3.200,00 geschat, dit laatste bedrag wilde men financieren via een renteloze lening, jaarlijks af te lossen met minimaal fl. 100,00. Voorshands was de kerkenraad ook bereid als borg op te treden. Binnen het dorp Deil bestond een grote belangstelling voor een bewaarschool. Vijftig personen hadden zich als lid aangemeld en van verscheidene zijden was een jaarlijkse bijdrage van fl. 35,00 toegezegd. Aan de inkomstenkant van de begroting komen we bijdragen tegen van de kerkenraad (fl. 400,00) en het burgerlijk armbestuur (fl. 50,00), verder contributies (fl. 50,00) en giften (fl. 35,00) en aan schoolgelden werd fl. 115, 00 begroot, in totaal fl. 650,00. Aan de uitgavenkant was onder meer fl. 425,00 begroot voor een juffrouw en fl. 50,00 voor een hulpjuffrouw.
In 1891 werd de bouw gegund aan W. Schroot te Deil voor een bedrag ter grootte van fl. 3.549, 00. Architect was Roelofs. Toen bleek dat de uitgaven de inkomsten te boven gingen, werd een verzoekschrift gericht aan baron Taets van Amerongen, ambachtsheer van Renswoude en Deil die een gift van fl. 50,00 schonk. De spaarbank viel echter als geldschieter af. Dankzij de lening verstrekt door de freule Van Pallandt kon de bouw en inrichting toch gerealiseerd worden.
1.2. Bestuur
1.3. Lidmaatschap
1.4. Onderwijs
1.5. Onderwijzeres
1.6. Opheffing
1.7. Archief

Kenmerken

Datering:
1890 - 1925
Verversingsgraad:
onregelmatig
Taal:
Nederlands
Openbaarheid:
onbeperkt
Omvang in meters:
0,12