3181 Archief van de parochie Rossum - Hurwenen, 1796 - 1997
3181
Archief van de parochie Rossum - Hurwenen, 1796 - 1997
Inleiding
1. Korte historische schets
3181 Archief van de parochie Rossum - Hurwenen, 1796 - 1997
Inleiding
1.
Korte historische schets
laatste wijziging 10-04-2017
Na de Reformatie begon de franciscaner pater Joannes Ooms met missiewerk in de Bommelerwaard. Hij richtte onder andere een statie op in Rossum, vanwaaruit ook Hurwenen werd bediend. Tot de statie Rossum, later de parochie, heeft ook altijd Heerewaarden behoord. Daar telde de bevolking maar enkele katholieken, zodat altijd sprake is geweest van de parochie Rossum/Hurwenen. In 1674 kreeg Rossum/Hurwenen een eigen missiepater, Jacobus van Winthuysen. Hij werd in 1711 opgevolgd door pater Theodorus van Boeckholt. Boeckholt heeft in 1730 Rossum en Hurwenen moeten verlaten. Vier jaar later kwam een seculiere geestelijke naar Rossum en Hurwenen: Simon van Herck.
In deze tijd werd in Rossum waarschijnlijk ook een schuurkerkje ingericht waar ook de katholieken uit Hurwenen naar toe kwamen. Ook de katholieken die verbleven op het nabij gelegen fort Sint Andries en uit Heerewaarden kwamen naar Rossum. Opmerkelijk is de uitspraak van de ambtman van de Bommelerwaard in 1755, waarbij bepaald werd dat de missiepriester beurtelings zestien jaren in Rossum en Hurwenen zou gaan wonen. Te beginnen met Hurwenen. Rond 1770 kregen de Hurwenenaren echter de beschikking over een eigen schuurkerk en kort daarop een eigen priester. Van 1771 tot 1776 was Hurwenen een afzonderlijke statie in de Bommelerwaard. Na enkele jaren bleek Hurwenen toch te klein om zelf een priester te kunnen onderhouden. In 1843 volgde wederom een afscheiding van Hurwenen, ditmaal voor langere duur. De toenmalige pastoor van Rossum en Hurwenen vertrok naar Hurwenen. Rossum kreeg een nieuwe geestelijke. Hurwenen bleef een zelfstandige parochie tot 1977, waarna weer een hereniging volgde met Rossum. Vanaf 1952 hadden beide parochies al dezelfde pastoor, de franciscaan Pompen. Met de benoeming in 1734 van een seculiere priester was een einde gekomen aan de zielzorg door franciscanen in Rossum en Hurwenen. In 1952 keerden de franciscanen echter terug. In 1958 werd tussen de franciscanen en het bisdom ’s-Hertogenbosch een overeenkomst gesloten over de benoeming van pastores voor Rossum/Hurwenen. In 1965 droeg het bisdom ’s-Hertogenbosch zelfs de zielzorg voor de gehele Bommelerwaard (weer) over aan de franciscanen. Veranderende tijden, met een gebrek aan geestelijken, deden de franciscanen in 1998 besluiten deze opdracht weer terug te geven aan het bisdom.
laatste wijziging 22-12-2020
219 beschreven archiefstukken
Literatuur
Boer, H.L. de, ‘Bekwaamheden en werkzaamheden van de paters in de Germania Inferior anno 1678’, in: Franciscana, tijdschrift gewijd aan de geschiedenis, de vroomheid en de bibliografie van de minderbroeders in de Nederlanden 1981 (36) afl.1-2, p.41-60, m.n. p.55-57.
Boeren, C. met inleiding J.H.G.J. van Heeswijk, Rossum. De ambtman van Bommelerwaard als scheidsrechter in kerkelijke zaken 1755, in: Tussen de Voorn en Loevestein 1973(IX) afl. oktober, p.33-35. Overdruk uit: St. Jansklokken, De kerkklokken voor Rosmalen, Hintham, Berlicum, Nuland,Geffen en Vinkel 25 februari 1939 no.8.
St. Jansklokken, De kerkklokken voor Rosmalen, Hintham, Berlicum, Nuland,Geffen en Vinkel 5 januari 1946 no.
Schutjes, L.H.C., Geschiedenis van het bisdom ’s-Hertogenbosch, 5dln. (St. Michelsgestel 1872 - 18..), dl…. .. p.607 - 614, 650 - 653.
laatste wijziging 22-12-2020
219 beschreven archiefstukken
Bijlagen Inleiding
BIJLAGE 1: Pastores Rossum en Hurwenen, vanaf 1843 Rossum, vanaf 1977 weer Rossum en Hurwenen.
Joannes Ooms (ofm) 1649 - 1674 Jacobus van Winthuysen (ofm) 1674 - 1711 Theodorus van Boeckholt (ofm) 1711 - 1730 ‘Vacature’ 1730 - 1734 Simon van Herck 1734 - 1745 Andreas van Eijnthoven 1745 - 1749 Joannes van Gemert 1749 - 1763 Joannes van Erp 1763 - 1773 Adrianus Sengers 1773 - 1796 Willem We(e)erts 1796 - 1816 Joannes van Densen 1816 - 1824 Barth van der Spank 1824 - 1843 Willem Oppers 1843 - 1866 Leonardus Gast 1866 - 1902
Daniels 19.. - 19..
W. (Juvenalis) Pompen 1952 - 1963 S. (Amandinus) Janssen 1963 - 198. J. van Dam
Pastores Hurwenen
N. Vermeulen 1772 - 1776 Barth van der Spank 1843 - 1851 Hernicus van Haaren 1851 - 1855 (overleden) Felix Cuijpers 1855 - 1859 Petrus van den Biggelaar 1859 - 1873 Cornelis van Gennip 1873 - 1879 Leonardus de Vaan 1879 - 1883 F.J. Mutsaers 1883 - 1910 (overleden) A.R.M. Warong 1910 - 1915 F.M.A.W. Bots 1915 - 1921 (overleden) W.F.Becx 1921 - 1925? G.A. van den Oord 1925 - 1927? P.H. van Hooff 1928 - 19 M.J. Smolenaars 19.. - 1937 Th.J.M. de Visser 1937 - J.M. van Doorn 19.. - 19.. H.A.G. Bos 1948 Fr. Woestenburg 1948 - 1952 L. Grond 19..
-
BIJLAGE 2: Belangrijke jaartallen
1649 Rossum en Hurwenen vormen na de Reformatie één statie bediend door een reguliere geestelijke - pater minderbroeder - die de gehele Bommelerwaard tot werkgebied heeft.
1674 De statie Rossum/Hurwenen krijgt een eigen missiepater.
1734 De statie Rossum/Hurwenen wordt voortaan bediend door een seculiere geestelijke.
1771 - 1776 Hurwenen is in deze jaren een zelfstandige statie.
1843 Hurwenen wordt (wederom) zelfstandig, met een eigen priester.
1853 Herstel bisschoppelijke hiërarchie. De twee staties worden officieel parochies met elke een eigen pastoor.
1952 De twee parochies Rossum en Hurwenen worden weer bediend door één pastoor, vanaf dit jaar is de zielzorg ook weer in handen van de minderbroeders. Het bisdom heeft dan al de intentie de beide parochies ook samen te voegen tot één parochie, tegelijk met de bouw van een nieuwe kerk en de sluiting van de kerk te Hurwenen. De nieuwbouw van een kerk wordt echter pas in 1966/1967 gerealiseerd en de kerk te Hurwenen pas in 1975 gesloten.
1958 De beide parochies worden officieel verbonden in een personele unie. Vanaf dit jaar wordt er één pastoor benoemd voor beiden. Ook sluiten het bisdom en de orde van de franciscanen een overeenkomst dat de bediening van Rossum voortaan door minderbroeders zal geschieden.
1966/1967 Nieuwe kerk te Rossum.
1975 Sluiting kerk Hurwenen.
1977 Per 1 november 1977 worden de twee parochies officieel samengevoegd tot één nieuwe parochie.
1998 De overeenkomst tussen de franciscanen en het bisdom wordt opgezegd.
laatste wijziging 22-12-2020
219 beschreven archiefstukken
Inventaris
laatste wijziging 22-12-2020
219 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Datering:
1796 - 1997
Verversingsgraad:
onregelmatig
Taal:
Nederlands
Omvang in meters:
3
Categorie:
laatste wijziging 22-12-2020
219 beschreven archiefstukken