Alle bestanden

WOORD VOORAF

In 1935 verscheen de eerste, gedrukte, versie van deze inventaris van de hand van dr. A.J. van de Ven, chartermeester bij het toenmalige Rijksarchief in Gelderland, onder de titel 'Het oud-archief van de gemeente Zaltbommel'.
Het werd tijd deze inventaris te actualiseren omdat er in de loop van de tijd veel aanvullingen en verbeteringen in de inventaris werden aangebracht. Bovendien waren om drukkosten te sparen in de in 1935 uitgegeven inventaris van veel series geen specificaties opgenomen. Daarnaast was een bewerking noodzakelijk om te kunnen voldoen aan de de wens om de inventaris digitaal ter beschikking te stellen via computers op de studiezaal van het Streekarchief Bommelerwaard en de website van de dienst.

Inmiddels zijn de archiefblokken van het archief van de gemeente Zaltbommel over de periode 1816-1928, 1929-1960 en 1961-1979 geïnventariseerd en is het archiefblok 1980-1998 in bewerking. Bij de bewerking van het eerstgenoemde archiefblok is gekozen voor het jaar 1816 als beginjaar omdat op 1 januari van dat jaar het bestuursreglement voor de stad Zaltbommel van kracht werd. Van de Ven liet zijn inventarisatie eindigen in 1813 met het vertrek van de Fransen. Bestuurlijk en administratief werd die cesuur toch minder duidelijk geacht dan de cesuur begin 1816. In deze inventaris zijn dus nu ook de stukken opgenomen over de jaren 1814 en 1815.

Het taalgebruik in de inventaris van Van de Ven is zoveel mogelijk gemoderniseerd. De eigennamen, zowel in de eigenlijke inventaris als in de regestenlijst, waren door Van Ven echter in de spelling opgenomen, zoals ze in de stukken voorkomen en dat is in deze nieuwe inventaris gehandhaafd. De index uit de inventaris van Van de Ven is niet overgenomen, aangezien via het internet gezocht kan worden op elke mogelijk trefwoord of combinatie van trefwoorden.

Er is geprobeerd om de nummering en de beschrijvingen van Van de Ven zoveel mogelijk in stand te houden, ze zijn immers al tientallen jaren op grote schaal gebruikt in verwijzingen in tal van boeken en artikelen. Dat principe kon echter niet altijd gehandhaafd blijven. Voor zover nodig zijn in de concordansen achter deze inleiding verwijzingen opgenomen tussen de oude en nieuwe nummers. Door de verbeteringen en aanvullingen was het nodige het rubriekenschema van de inventaris aan te passen en kent deze inventaris ook geen doorlopende nummering meer, maar dat zal in de praktijk bij het gebruik geen problemen opleveren.

De regestenlijst uit de inventaris van Van de Ven, die liep tot 1572, is niet gehandhaafd. De beschrijvingen van de regesten zijn opgenomen in het hoofdarchief. Aangezien veel stukken slechts in afschrift beschikbaar waren, zijn er veel oude regestbeschrijvingen onder blanco nummer terecht gekomen in de inventaris met verwijzigingen naar de registers waarin de afschriften zich bevinden. Bij die oude regestbeschrijvingen is altijd in de notabene bij de beschrijving van het inventarisnumer aangegeven welk regestnummer ze in de gedrukte inventaris van Van de Ven hadden.

Veel in de inventaris van Van de Ven onder één nummer beschreven stukken (vaak charters) zijn in deze inventaris per stuk opgenomen, zodat ze daaronder duidelijker van elkaar onderscheiden beschreven konden worden en omdat de charters in het depot van het streekarchief ieder een eigen afzonderlijk magazijnnummer hebben. Daarbij is voor lief genomen dat getransfigeerde akten ook meerdere inventarisnummers hebben gekregen ook al zou je die ook kunnen beschouwen als één materiële eenheid.

Al met al is er toch nog wel sprake van een zekere onevenwichtigheid in de hier gepresenteerde inventaris. Zo zijn de charters van vóór 1572, waarvan in de inventaris van Van de Ven, een regest was opgenomen, over het algemeen uitgebreider beschreven dan de charters van na die tijd. De regesten waren voorzien van volledige dateringen en niet alleen van het jaartal. Die volledige data zijn in de inventaris opgenomen. Bij veel latere stukken is, zo als traditioneel gebruikelijk, volstaan met het jaartal.

Bij het archief bevindt zich een serie uittreksels van de notulen van de raad, gemaakt door E. Epkema. Het handschrift van Epkema is moeilijk leesbaar. De toegang is incompleet en onevenwichtig. De mappen tot en met de letter G en de die van de letters S en V (deels) zijn later (niet in het handschrift van Epkema) wat nader gespecificeerd. Voor het overige zijn de samenvattingen slechts op beginletter gesorteerd. Om ze onder de aandacht van de onderzoekers te brengen is er voor gekozen om ze in deze inventaris op te nemen onder de rubriek 'Documentatie'. De uittreksels bieden enige toegang op de notulen, maar de onderzoeker mag er niet blind op varen, temeer dat de keuze onder welk trefwoord een uittreksel uiteindelijk terecht kwam, vaak nogal inconsequent was.

De beperkte historische inleiding van Van de Ven is hieronder opgenomen met dien verstande dat zaken die heel nadrukkelijk achterhaald waren, niet zijn overgenomen en dat de spelling is aangepast. Inmiddels is er sinds 1935 heel wat meer literatuur over de geschiedenis van de stad voorhanden, maar er is bewust vanaf gezien om die historische inleiding uit te breiden en te actualiseren. Ten eerste omdat gevonden wordt dat een inleiding op een inventaris niet de juiste plek is voor een uitgebreide historische verhandeling en ten tweede omdat de zeer beperkte middelen dwingen tot het maken van keuzes. Daarbij krijgt het (primair) ontsluiten van de aan de zorgen van het streekarchief toevertrouwde archieven, voorrang boven historisch onderzoek. Dat laatste wordt graag overgelaten aan professionele historici en amateuronderzoekers. Gehoopt wordt dat deze herziene inventaris, die nu ook op moderne wijze via internet ingezien kan worden, het verdere onderzoek naar de boeiende geschiedenis van de stad zal bevorderen.

De inventaris van Van de Ven kende als hoogste nummer 1506. De huidige inventaris is uitgebreid tot nummer 2090, met dien verstande dat een aantal oude nummers is vervallen en bewust (om verwarring te voorkomen) niet hergebruikt.

Zaltbommel 2005 en 2006,
J.J.A. Buylinckx,
streekarchivaris Bommelerwaard.

-

-

1. Nijhoff, Gedenkwaardigheden, I, nr. 168. Vgl. de noot aldaar.

2. T.a.p., nr. 167.

3. In de Betou, Handvesten van Nijmegen, p. 276, noot 2.

4. Nijfhoff, t.a.p., nr. 192. Afschriften van die akte zijn in dit archief te vinden in de inv.nrs. 3020/131, 3020/1141, 3020/1142, 3020/1143, 3020/1144. 3020/1145, 3020/1148 en 3020/1151.

5. Vgl. Bijdragen en Mededelingen Gelre, VIII (1905), p.238.

6. Zie over de geschiedenis van de reductie: D. Brouwer, De reductie van Bommel, Leiden 1918 (Werken Gelre, nr. 13).

7. Nijhoff, Gedenkwaardigheden, I, nr. 167.

8. P. 241 en 298.

10. Tegenwoordig eigendom van het Waterschap Rivierenland en beheerd door het Regionaal Archief Rivierenland te Tiel.

10. Tegenwoordig eigendom van het Waterschap Rivierenland en beheerd door het Regionaal Archief Rivierenland te Tiel.

11. Vermeld bij Nijhoff, Gedenkwaardigheden, I, nr. 302.

12. Vgl. S.P. Haak, Het oudste Geldersche wapen, in Bijdragen en Mededelingen Gelre, XIX (1916), p.5.

13. Nijhoff, Gedenkwaardigheden, II, nr. 162.

14. Gelders Archief te Arnhem.

15. Inventarisnummers 3020/1862 en 3020/1867.

16. Een exemplaar van dit zegel bevindt zich aan een charter van 1638 in het Gelders Archief te Arnhem, Archief Rekenkamer, inventarisnummer 995.

CONCORDANS

In deze concordans zijn de hernummeringen ten opzichte van de inventaris van Van de Ven (en latere aanvullingen) aangegeven. Voor zover voor een goed onderscheid nodig is, zijn ook nadere gegevens, zoals jaartallen of data, opgenomen).

Voor zover van toepassing zijn ook de magazijnnummers van de chartercollectie vermeld, maar dat zijn alleen interne nummers, die niet in de inventaris zichtbaar zijn en waarop niet gezocht kan worden in de digitale inventaris. Geadviseerd wordt om bij citering uitsluitend de nieuwe inventarisnummers te gebruiken. In veel gevallen is het oude inventarisnummer gesplitst in meerdere nieuwe inventarisnummers en moet er dus rekening mee worden gehouden dat het oude nummer meerdere malen voorkomt in de concordans.

In 2013 is het bloknummer 20 gewijzigd in 3020. Alle archiefbloknummers van het Streekarchief Bommelerwaard moesten worden opgehoogd met 3000 in verband met het voorkomen van dubbele bloknummers na de samenvoeging met het Regionaal Archief Rivierenland, die gepland staat voor 1 januari 2014. In publicaties kan dus het oude bloknummer 20 voorkomen.

oud nr. -> nieuw nr. -> charter nr. -> opmerking
3020/1 (de daarin aangetroffen losse stukken) -> 3020/2078
3020/111 (akte 3 maart 1536) -> 3020/1888
3020/111 (akte 30 april 1544) -> 3020/1901
3020/111 (1570-1655) -> 3020/2065
3020/111 (1657-1714) -> 3020/2066
3020/111 (1715-1725) -> 3020/2067
3020/111 (1726-1734) -> 3020/2068
3020/111 (1735-1806) -> 3020/2069
3020/112 (1771) -> 3020/2079
3020/112 (1772) -> 3020/2080
3020/112 (1773) -> 3020/2081
3020/112 (1774) -> 3020/2082
3020/112 (1775) -> 3020/2083
3020/113 (1776) -> 3020/2084
3020/113 (1777) -> 3020/2085
3020/113 (1778) -> 3020/2086
3020/113 (1779) -> 3020/2087
3020/115 (1783) -> 3020/2088
3020/125 (1793 - 1795 okt 20) -> 3020/2070
3020/125 (1795 okt 21 - 1800) -> 3020/2071
3020/117 (1787) -> 3020/2075
3020/117 (1788) -> 3020/2076
3020/117 (1789) -> 3020/2077
3020/151 -> 3020/1997 -> charter 451 (Borgbrief 1661)
3020/151 -> 3020/1998 -> charter 452 (Borgbrief 1664)
3020/151 -> 3020/1999 -> charter 453 (Borgbrief 1663)
3020/151 -> 3020/2000 -> charter 454 (Borgbrief 1666)
3020/151 -> 3020/2001 -> charter 455 (Borgbrief 1664)
3020/265 -> 3020/1927 -> charter 543
3020/265 -> 3020/1928 -> charter 542
3020/265 -> 3020/1929 -> charter 544
3020/265 -> 3020/1930 -> charter 505
3020/265 -> 3020/1931 -> charter 538
3020/265 -> 3020/1932 -> charter 539
3020/265 -> 3020/1933 -> charter 540
3020/265 -> 3020/1934 -> charter 456
3020/265 -> 3020/1935 -> charter 510
3020/265 -> 3020/1936 -> charter 518
3020/265 -> 3020/1937 -> charter 529
3020/265 -> 3020/1938 -> charter 530
3020/266 -> 3020/1939 -> charter 502
3020/266 -> 3020/1940 -> charter 503
3020/266 -> 3020/1941 -> charter 504
3020/266 -> 3020/1942 -> charter 507
3020/266 -> 3020/1943 -> charter 508
3020/266 -> 3020/1944 -> charter 509
3020/466 -> 3020/1858 -> charter 640
3020/466 -> 3020/1859 -> charter 512
3020/466 -> 3020/1860 -> charter 514
3020/466 -> 3020/1861 -> charter 642
3020/466 -> 3020/1862 -> charter 457

oud nr. -> nieuw nr. -> charter nr. -> opmerking
3020/466 -> 3020/1863 -> charter 519
3020/466 -> 3020/1864 -> charter 221
3020/466 -> 3020/1865 -> charter 222
3020/466 -> 3020/1866 -> charter 533
3020/466 -> 3020/1867 -> charter
3020/466 -> 3020/1868 -> charter 535
3020/542 -> 3020/1897 -> charter 38 (2 akten op 1 stuk perkament)
3020/542 -> 3020/1898 -> charter 39
3020/543 -> 3020/2002 -> charter 6
3020/543 -> 3020/2003 -> charter 7
3020/543 -> 3020/2004 -> charter 8
3020/572 -> 3020/1906 -> charter 127
3020/572 -> 3020/1907 -> charter 128
3020/589 -> 3020/1874 -> charter 101
3020/589 -> 3020/1875 -> charter 102
3020/589 -> 3020/1876 -> charter 103
3020/590 -> 3020/1902 -> charter 70
3020/590 -> 3020/1903 -> charter 71
3020/590 -> 3020/1904 -> charter 72
3020/590 -> 3020/1905 -> charter 73
3020/593 -> 3020/1872 -> charter 74
3020/593 -> 3020/1873 -> charter 75
3020/594 -> 3020/1884 -> charter 93
3020/594 -> 3020/1885 -> charter 94
3020/594 -> 3020/1886 -> charter 95
3020/594 -> 3020/1887 -> charter 96
3020/595 -> 3020/1889 -> charter 150
3020/595 -> 3020/1890 -> charter 90
3020/595 -> 3020/1891 -> charter 91
3020/597 -> 3020/1899 -> charter 88
3020/597 -> 3020/1900 -> charter 89
3020/601 -> 3020/1869 -> charter 81
3020/601 -> 3020/1870 -> charter 82
3020/601 -> 3020/1871 -> charter 83
3020/603 -> 3020/1879 -> charter 84
3020/603 -> 3020/1880 -> charter 85
3020/613b -> 3020/1547
3020/849a -> 3020/2061
3020/853b -> 3020/1546
3020/983 -> 3020/1892 -> charter 126
3020/983 -> 3020/1893 -> charter 133
3020/983 -> 3020/1894 -> charter 130
3020/983 -> 3020/1895 -> charter 131
3020/983 -> 3020/1896 -> charter 132
3020/984 -> 3020/1925 -> charter 159
3020/984 -> 3020/1926 -> charter 160
3020/985 -> 3020/1877 -> charter 76
3020/985 -> 3020/1878 -> charter 162
3020/1049 -> 3020/2062, 3020/2063, 3020/2064
3020/1060a -> 3020/1545
3020/1041 -> 3020/1945 -> charter 14
3020/1041 -> 3020/1946 -> charter 15
3020/1041 -> 3020/1947 -> charter 16
3020/1045 -> 3020/1948 -> charter 44

oud nr. -> nieuw nr. -> charter nr. -> opmerking
3020/1045 -> 3020/1949 -> charter 45
3020/1045 -> 3020/1950 -> charter 46
3020/1046 -> 3020/1951 -> charter 326
3020/1046 -> 3020/1952 -> charter 227
3020/1046 -> 3020/1953 -> charter 227a (Nog toevoegen aan kopieën)
3020/1056 -> 3020/2005 -> charter 299
3020/1056 -> 3020/2006 -> charter 51
3020/1064 -> 3020/1954 -> charter 53
3020/1064 -> 3020/1955 -> charter 54
3020/1120 -> 3020/1911 -> charter 56
3020/1120 -> 3020/1912 -> charter 57
3020/1120 -> 3020/1913 -> charter 58
3020/1120 -> 3020/1914 -> charter 242
3020/1120 -> 3020/1915 -> charter 243
3020/1120 -> 3020/1916 -> charter 244
3020/1120 -> 3020/1917 -> charter 245
3020/1120 -> 3020/1918 -> charter 248
3020/1120 -> 3020/1919 -> charter 247
3020/1120 -> 3020/1920 -> charter 220
3020/1120 -> 3020/1921 -> charter 250
3020/1120 -> 3020/1922 -> charter 251
3020/1120 -> 3020/1923 -> charter 252
3020/1120 -> 3020/1924 -> charter 278
3020/1153b -> 3020/1543
3020/1252 -> 3020/1883 -> charter 354
3020/1311 -> 3020/2007 -> charter 217
3020/1311 -> 3020/2008 -> charter 218
3020/1324 -> 3020/1956 -> charter 461
3020/1324 -> 3020/1957 -> charter 465
3020/1324 -> 3020/1958 -> charter 466
3020/1324 -> 3020/1959 -> charter 463
3020/1324 -> 3020/1960 -> charter 460
3020/1324 -> 3020/1961 -> charter 462
3020/1324 -> 3020/1962 -> charter 464
3020/1324 -> 3020/1963 -> charter 457
3020/1325 -> 3020/1964 -> charter 552
3020/1325 -> 3020/1965 -> charter 553
3020/1325 -> 3020/1966 (De stukken (geen charters) uit 1673 en 1675)
3020/1333 -> 3020/1967 -> charter 423
3020/1333 -> 3020/1968 -> charter 405
3020/1333 -> 3020/1969 -> charter 422
3020/1339 -> 3020/1970 -> charter 358
3020/1339 -> 3020/1971 -> charter 359
3020/1339 -> 3020/1972 -> charter 360
3020/1348 -> 3020/1973 -> charter 397
3020/1348 -> 3020/1974 -> charter 398
3020/1353 -> 3020/1881 -> charter 352
3020/1353 -> 3020/1882 -> charter 353
3020/1355 -> 3020/1975 -> charter 348
3020/1355 -> 3020/1976 -> charter 349

oud nr. -> nieuw nr. -> charter nr. -> opmerking
3020/1355 -> 3020/1977 -> charter 350
3020/1355 -> 3020/1978 -> charter 351
3020/1357 -> 3020/1908 -> charter 345
3020/1357 -> 3020/1909 -> charter 346
3020/1357 -> 3020/1910 -> charter 347
3020/1358 -> 3020/1979 -> charter 339
3020/1358 -> 3020/1980 -> charter 340
3020/1358 -> 3020/1981 -> charter 341
3020/1358 -> 3020/1982 -> charter 342
3020/1358 -> 3020/1983 -> charter 343
3020/1358 -> 3020/1984 -> charter 344
3020/1361 -> 3020/1985 -> charter 376
3020/1361 -> 3020/1986 -> charter 376a
3020/1363 -> 3020/1988 -> charter 477
3020/1363 -> 3020/1989 -> charter 470
3020/1363 -> 3020/1990 -> charter 471
3020/1363 -> 3020/1991 -> charter 472
3020/1363 -> 3020/1992 -> charter 473
3020/1363 -> 3020/1993 -> charter 467
3020/1363 -> 3020/1994 -> charter 469
3020/1363 -> 3020/1995 -> charter 335
3020/1363 -> 3020/1996 -> charter 627
3020/1374 -> 3020/2009 -> charter 435
3020/1374 -> 3020/2010 -> charter 436
3020/1388 -> 3020/2011 -> charter 441
3020/1388 -> 3020/2012 -> charter 442
3020/1389 -> 3020/2013 -> charter 443
3020/1389 -> 3020/2014 -> charter 444
3020/1409 -> 3020/2015 -> charter 383
3020/1409 -> 3020/2016 -> charter 384
3020/1409 -> 3020/2017 -> charter 385
3020/1409 -> 3020/2018 -> charter 382
3020/1409 -> 3020/2019 -> charter 381
3020/1409 -> 3020/2020 -> charter 338
3020/1410 -> 3020/2021 -> charter 378
3020/1410 -> 3020/2022 -> charter 379
3020/1410 -> 3020/2023 -> charter 380
3020/1426 -> 3020/2024 -> charter 490
3020/1426 -> 3020/2025 -> charter 493
3020/1426 -> 3020/2026 -> charter 494
3020/1441 -> 3020/2027 -> charter 481
3020/1441 -> 3020/2028 -> charter 488
3020/1482 (deels) -> 3020/2092 -> charter 625
3020/1494 -> 3020/2029 -> charter 593
3020/1494 -> 3020/2030 -> charter 594
3020/1494 -> 3020/2031 -> charter 595
3020/1494 -> 3020/2032 -> charter 596
3020/1497 -> 3020/2033 -> charter 575
3020/1497 -> 3020/2034 -> charter 575a
3020/1497 -> 3020/2035 -> charter 575b

oud nr. -> nieuw nr. -> charter nr. -> opmerking
3020/1505 -> 3020/2036 -> charter 559
3020/1505 -> 3020/2037 -> charter 560
3020/1516 -> 3020/2042 -> charter 561a
3020/1516 -> 3020/2043 -> charter 562
3020/1516 -> 3020/2044 -> charter 563
3020/1517 -> 3020/2045 -> charter 618
3020/1517 -> 3020/2046 -> charter 608
3020/1519 -> 3020/2047 -> charter 609
3020/1519 -> 3020/2048 -> charter 610
3020/1519 -> 3020/2049 -> charter 611
3020/1519 -> 3020/2050 -> charter 612
3020/1519 -> 3020/2051 -> charter 613
3020/1519 -> 3020/2052 -> charter 614
3020/1520 -> 3020/2053 -> charter 617
3020/1520 -> 3020/2054 -> charter 616
3020/1520 -> 3020/2055 -> charter 615
3020/1521 -> 3020/2056 -> charter 548
3020/1521 -> 3020/2057 -> charter 549
3020/1521 -> 3020/2058 -> charter 550
3020/1521 -> 3020/2059 -> charter 551
3020/1521 -> 3020/2060 -> charter 551a