
Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.
Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:
• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen
De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.
De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.
De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.
Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.
![]()
3020
Archieven van de stad Zaltbommel, (1293) 1327 - 1815
Inleiding
WOORD VOORAF
In 1935 verscheen de eerste, gedrukte, versie van deze inventaris van de hand van dr. A.J. van de Ven, chartermeester bij het toenmalige Rijksarchief in Gelderland, onder de titel 'Het oud-archief van de gemeente Zaltbommel'. Het werd tijd deze inventaris te actualiseren omdat er in de loop van de tijd veel aanvullingen en verbeteringen in de inventaris werden aangebracht. Bovendien waren om drukkosten te sparen in de in 1935 uitgegeven inventaris van veel series geen specificaties opgenomen. Daarnaast was een bewerking noodzakelijk om te kunnen voldoen aan de de wens om de inventaris digitaal ter beschikking te stellen via computers op de studiezaal van het Streekarchief Bommelerwaard en de website van de dienst.
Inmiddels zijn de archiefblokken van het archief van de gemeente Zaltbommel over de periode 1816-1928, 1929-1960 en 1961-1979 geïnventariseerd en is het archiefblok 1980-1998 in bewerking. Bij de bewerking van het eerstgenoemde archiefblok is gekozen voor het jaar 1816 als beginjaar omdat op 1 januari van dat jaar het bestuursreglement voor de stad Zaltbommel van kracht werd. Van de Ven liet zijn inventarisatie eindigen in 1813 met het vertrek van de Fransen. Bestuurlijk en administratief werd die cesuur toch minder duidelijk geacht dan de cesuur begin 1816. In deze inventaris zijn dus nu ook de stukken opgenomen over de jaren 1814 en 1815.
Het taalgebruik in de inventaris van Van de Ven is zoveel mogelijk gemoderniseerd. De eigennamen, zowel in de eigenlijke inventaris als in de regestenlijst, waren door Van Ven echter in de spelling opgenomen, zoals ze in de stukken voorkomen en dat is in deze nieuwe inventaris gehandhaafd. De index uit de inventaris van Van de Ven is niet overgenomen, aangezien via het internet gezocht kan worden op elke mogelijk trefwoord of combinatie van trefwoorden.
Er is geprobeerd om de nummering en de beschrijvingen van Van de Ven zoveel mogelijk in stand te houden, ze zijn immers al tientallen jaren op grote schaal gebruikt in verwijzingen in tal van boeken en artikelen. Dat principe kon echter niet altijd gehandhaafd blijven. Voor zover nodig zijn in de concordansen achter deze inleiding verwijzingen opgenomen tussen de oude en nieuwe nummers. Door de verbeteringen en aanvullingen was het nodige het rubriekenschema van de inventaris aan te passen en kent deze inventaris ook geen doorlopende nummering meer, maar dat zal in de praktijk bij het gebruik geen problemen opleveren.
De regestenlijst uit de inventaris van Van de Ven, die liep tot 1572, is niet gehandhaafd. De beschrijvingen van de regesten zijn opgenomen in het hoofdarchief. Aangezien veel stukken slechts in afschrift beschikbaar waren, zijn er veel oude regestbeschrijvingen onder blanco nummer terecht gekomen in de inventaris met verwijzigingen naar de registers waarin de afschriften zich bevinden. Bij die oude regestbeschrijvingen is altijd in de notabene bij de beschrijving van het inventarisnumer aangegeven welk regestnummer ze in de gedrukte inventaris van Van de Ven hadden.
Veel in de inventaris van Van de Ven onder één nummer beschreven stukken (vaak charters) zijn in deze inventaris per stuk opgenomen, zodat ze daaronder duidelijker van elkaar onderscheiden beschreven konden worden en omdat de charters in het depot van het streekarchief ieder een eigen afzonderlijk magazijnnummer hebben. Daarbij is voor lief genomen dat getransfigeerde akten ook meerdere inventarisnummers hebben gekregen ook al zou je die ook kunnen beschouwen als één materiële eenheid.
Al met al is er toch nog wel sprake van een zekere onevenwichtigheid in de hier gepresenteerde inventaris. Zo zijn de charters van vóór 1572, waarvan in de inventaris van Van de Ven, een regest was opgenomen, over het algemeen uitgebreider beschreven dan de charters van na die tijd. De regesten waren voorzien van volledige dateringen en niet alleen van het jaartal. Die volledige data zijn in de inventaris opgenomen. Bij veel latere stukken is, zo als traditioneel gebruikelijk, volstaan met het jaartal.
Bij het archief bevindt zich een serie uittreksels van de notulen van de raad, gemaakt door E. Epkema. Het handschrift van Epkema is moeilijk leesbaar. De toegang is incompleet en onevenwichtig. De mappen tot en met de letter G en de die van de letters S en V (deels) zijn later (niet in het handschrift van Epkema) wat nader gespecificeerd. Voor het overige zijn de samenvattingen slechts op beginletter gesorteerd. Om ze onder de aandacht van de onderzoekers te brengen is er voor gekozen om ze in deze inventaris op te nemen onder de rubriek 'Documentatie'. De uittreksels bieden enige toegang op de notulen, maar de onderzoeker mag er niet blind op varen, temeer dat de keuze onder welk trefwoord een uittreksel uiteindelijk terecht kwam, vaak nogal inconsequent was.
De beperkte historische inleiding van Van de Ven is hieronder opgenomen met dien verstande dat zaken die heel nadrukkelijk achterhaald waren, niet zijn overgenomen en dat de spelling is aangepast. Inmiddels is er sinds 1935 heel wat meer literatuur over de geschiedenis van de stad voorhanden, maar er is bewust vanaf gezien om die historische inleiding uit te breiden en te actualiseren. Ten eerste omdat gevonden wordt dat een inleiding op een inventaris niet de juiste plek is voor een uitgebreide historische verhandeling en ten tweede omdat de zeer beperkte middelen dwingen tot het maken van keuzes. Daarbij krijgt het (primair) ontsluiten van de aan de zorgen van het streekarchief toevertrouwde archieven, voorrang boven historisch onderzoek. Dat laatste wordt graag overgelaten aan professionele historici en amateuronderzoekers. Gehoopt wordt dat deze herziene inventaris, die nu ook op moderne wijze via internet ingezien kan worden, het verdere onderzoek naar de boeiende geschiedenis van de stad zal bevorderen.
De inventaris van Van de Ven kende als hoogste nummer 1506. De huidige inventaris is uitgebreid tot nummer 2090, met dien verstande dat een aantal oude nummers is vervallen en bewust (om verwarring te voorkomen) niet hergebruikt.
Zaltbommel 2005 en 2006, J.J.A. Buylinckx, streekarchivaris Bommelerwaard.
-
-
Noten
1. Nijhoff, Gedenkwaardigheden, I, nr. 168. Vgl. de noot aldaar.
2. T.a.p., nr. 167.
3. In de Betou, Handvesten van Nijmegen, p. 276, noot 2.
4. Nijfhoff, t.a.p., nr. 192. Afschriften van die akte zijn in dit archief te vinden in de inv.nrs. 3020/131, 3020/1141, 3020/1142, 3020/1143, 3020/1144. 3020/1145, 3020/1148 en 3020/1151.
5. Vgl. Bijdragen en Mededelingen Gelre, VIII (1905), p.238.
6. Zie over de geschiedenis van de reductie: D. Brouwer, De reductie van Bommel, Leiden 1918 (Werken Gelre, nr. 13).
7. Nijhoff, Gedenkwaardigheden, I, nr. 167.
8. P. 241 en 298.
10. Tegenwoordig eigendom van het Waterschap Rivierenland en beheerd door het Regionaal Archief Rivierenland te Tiel.
10. Tegenwoordig eigendom van het Waterschap Rivierenland en beheerd door het Regionaal Archief Rivierenland te Tiel.
11. Vermeld bij Nijhoff, Gedenkwaardigheden, I, nr. 302.
12. Vgl. S.P. Haak, Het oudste Geldersche wapen, in Bijdragen en Mededelingen Gelre, XIX (1916), p.5.
13. Nijhoff, Gedenkwaardigheden, II, nr. 162.
14. Gelders Archief te Arnhem.
15. Inventarisnummers 3020/1862 en 3020/1867.
16. Een exemplaar van dit zegel bevindt zich aan een charter van 1638 in het Gelders Archief te Arnhem, Archief Rekenkamer, inventarisnummer 995.
Bijlagen inleiding
CONCORDANS
In deze concordans zijn de hernummeringen ten opzichte van de inventaris van Van de Ven (en latere aanvullingen) aangegeven. Voor zover voor een goed onderscheid nodig is, zijn ook nadere gegevens, zoals jaartallen of data, opgenomen).
Voor zover van toepassing zijn ook de magazijnnummers van de chartercollectie vermeld, maar dat zijn alleen interne nummers, die niet in de inventaris zichtbaar zijn en waarop niet gezocht kan worden in de digitale inventaris. Geadviseerd wordt om bij citering uitsluitend de nieuwe inventarisnummers te gebruiken. In veel gevallen is het oude inventarisnummer gesplitst in meerdere nieuwe inventarisnummers en moet er dus rekening mee worden gehouden dat het oude nummer meerdere malen voorkomt in de concordans.
In 2013 is het bloknummer 20 gewijzigd in 3020. Alle archiefbloknummers van het Streekarchief Bommelerwaard moesten worden opgehoogd met 3000 in verband met het voorkomen van dubbele bloknummers na de samenvoeging met het Regionaal Archief Rivierenland, die gepland staat voor 1 januari 2014. In publicaties kan dus het oude bloknummer 20 voorkomen.
oud nr. -> nieuw nr. -> charter nr. -> opmerking 3020/1 (de daarin aangetroffen losse stukken) -> 3020/2078 3020/111 (akte 3 maart 1536) -> 3020/1888 3020/111 (akte 30 april 1544) -> 3020/1901 3020/111 (1570-1655) -> 3020/2065 3020/111 (1657-1714) -> 3020/2066 3020/111 (1715-1725) -> 3020/2067 3020/111 (1726-1734) -> 3020/2068 3020/111 (1735-1806) -> 3020/2069 3020/112 (1771) -> 3020/2079 3020/112 (1772) -> 3020/2080 3020/112 (1773) -> 3020/2081 3020/112 (1774) -> 3020/2082 3020/112 (1775) -> 3020/2083 3020/113 (1776) -> 3020/2084 3020/113 (1777) -> 3020/2085 3020/113 (1778) -> 3020/2086 3020/113 (1779) -> 3020/2087 3020/115 (1783) -> 3020/2088 3020/125 (1793 - 1795 okt 20) -> 3020/2070 3020/125 (1795 okt 21 - 1800) -> 3020/2071 3020/117 (1787) -> 3020/2075 3020/117 (1788) -> 3020/2076 3020/117 (1789) -> 3020/2077 3020/151 -> 3020/1997 -> charter 451 (Borgbrief 1661) 3020/151 -> 3020/1998 -> charter 452 (Borgbrief 1664) 3020/151 -> 3020/1999 -> charter 453 (Borgbrief 1663) 3020/151 -> 3020/2000 -> charter 454 (Borgbrief 1666) 3020/151 -> 3020/2001 -> charter 455 (Borgbrief 1664) 3020/265 -> 3020/1927 -> charter 543 3020/265 -> 3020/1928 -> charter 542 3020/265 -> 3020/1929 -> charter 544 3020/265 -> 3020/1930 -> charter 505 3020/265 -> 3020/1931 -> charter 538 3020/265 -> 3020/1932 -> charter 539 3020/265 -> 3020/1933 -> charter 540 3020/265 -> 3020/1934 -> charter 456 3020/265 -> 3020/1935 -> charter 510 3020/265 -> 3020/1936 -> charter 518 3020/265 -> 3020/1937 -> charter 529 3020/265 -> 3020/1938 -> charter 530 3020/266 -> 3020/1939 -> charter 502 3020/266 -> 3020/1940 -> charter 503 3020/266 -> 3020/1941 -> charter 504 3020/266 -> 3020/1942 -> charter 507 3020/266 -> 3020/1943 -> charter 508 3020/266 -> 3020/1944 -> charter 509 3020/466 -> 3020/1858 -> charter 640 3020/466 -> 3020/1859 -> charter 512 3020/466 -> 3020/1860 -> charter 514 3020/466 -> 3020/1861 -> charter 642 3020/466 -> 3020/1862 -> charter 457
oud nr. -> nieuw nr. -> charter nr. -> opmerking 3020/466 -> 3020/1863 -> charter 519 3020/466 -> 3020/1864 -> charter 221 3020/466 -> 3020/1865 -> charter 222 3020/466 -> 3020/1866 -> charter 533 3020/466 -> 3020/1867 -> charter 3020/466 -> 3020/1868 -> charter 535 3020/542 -> 3020/1897 -> charter 38 (2 akten op 1 stuk perkament) 3020/542 -> 3020/1898 -> charter 39 3020/543 -> 3020/2002 -> charter 6 3020/543 -> 3020/2003 -> charter 7 3020/543 -> 3020/2004 -> charter 8 3020/572 -> 3020/1906 -> charter 127 3020/572 -> 3020/1907 -> charter 128 3020/589 -> 3020/1874 -> charter 101 3020/589 -> 3020/1875 -> charter 102 3020/589 -> 3020/1876 -> charter 103 3020/590 -> 3020/1902 -> charter 70 3020/590 -> 3020/1903 -> charter 71 3020/590 -> 3020/1904 -> charter 72 3020/590 -> 3020/1905 -> charter 73 3020/593 -> 3020/1872 -> charter 74 3020/593 -> 3020/1873 -> charter 75 3020/594 -> 3020/1884 -> charter 93 3020/594 -> 3020/1885 -> charter 94 3020/594 -> 3020/1886 -> charter 95 3020/594 -> 3020/1887 -> charter 96 3020/595 -> 3020/1889 -> charter 150 3020/595 -> 3020/1890 -> charter 90 3020/595 -> 3020/1891 -> charter 91 3020/597 -> 3020/1899 -> charter 88 3020/597 -> 3020/1900 -> charter 89 3020/601 -> 3020/1869 -> charter 81 3020/601 -> 3020/1870 -> charter 82 3020/601 -> 3020/1871 -> charter 83 3020/603 -> 3020/1879 -> charter 84 3020/603 -> 3020/1880 -> charter 85 3020/613b -> 3020/1547 3020/849a -> 3020/2061 3020/853b -> 3020/1546 3020/983 -> 3020/1892 -> charter 126 3020/983 -> 3020/1893 -> charter 133 3020/983 -> 3020/1894 -> charter 130 3020/983 -> 3020/1895 -> charter 131 3020/983 -> 3020/1896 -> charter 132 3020/984 -> 3020/1925 -> charter 159 3020/984 -> 3020/1926 -> charter 160 3020/985 -> 3020/1877 -> charter 76 3020/985 -> 3020/1878 -> charter 162 3020/1049 -> 3020/2062, 3020/2063, 3020/2064 3020/1060a -> 3020/1545 3020/1041 -> 3020/1945 -> charter 14 3020/1041 -> 3020/1946 -> charter 15 3020/1041 -> 3020/1947 -> charter 16 3020/1045 -> 3020/1948 -> charter 44
oud nr. -> nieuw nr. -> charter nr. -> opmerking 3020/1045 -> 3020/1949 -> charter 45 3020/1045 -> 3020/1950 -> charter 46 3020/1046 -> 3020/1951 -> charter 326 3020/1046 -> 3020/1952 -> charter 227 3020/1046 -> 3020/1953 -> charter 227a (Nog toevoegen aan kopieën) 3020/1056 -> 3020/2005 -> charter 299 3020/1056 -> 3020/2006 -> charter 51 3020/1064 -> 3020/1954 -> charter 53 3020/1064 -> 3020/1955 -> charter 54 3020/1120 -> 3020/1911 -> charter 56 3020/1120 -> 3020/1912 -> charter 57 3020/1120 -> 3020/1913 -> charter 58 3020/1120 -> 3020/1914 -> charter 242 3020/1120 -> 3020/1915 -> charter 243 3020/1120 -> 3020/1916 -> charter 244 3020/1120 -> 3020/1917 -> charter 245 3020/1120 -> 3020/1918 -> charter 248 3020/1120 -> 3020/1919 -> charter 247 3020/1120 -> 3020/1920 -> charter 220 3020/1120 -> 3020/1921 -> charter 250 3020/1120 -> 3020/1922 -> charter 251 3020/1120 -> 3020/1923 -> charter 252 3020/1120 -> 3020/1924 -> charter 278 3020/1153b -> 3020/1543 3020/1252 -> 3020/1883 -> charter 354 3020/1311 -> 3020/2007 -> charter 217 3020/1311 -> 3020/2008 -> charter 218 3020/1324 -> 3020/1956 -> charter 461 3020/1324 -> 3020/1957 -> charter 465 3020/1324 -> 3020/1958 -> charter 466 3020/1324 -> 3020/1959 -> charter 463 3020/1324 -> 3020/1960 -> charter 460 3020/1324 -> 3020/1961 -> charter 462 3020/1324 -> 3020/1962 -> charter 464 3020/1324 -> 3020/1963 -> charter 457 3020/1325 -> 3020/1964 -> charter 552 3020/1325 -> 3020/1965 -> charter 553 3020/1325 -> 3020/1966 (De stukken (geen charters) uit 1673 en 1675) 3020/1333 -> 3020/1967 -> charter 423 3020/1333 -> 3020/1968 -> charter 405 3020/1333 -> 3020/1969 -> charter 422 3020/1339 -> 3020/1970 -> charter 358 3020/1339 -> 3020/1971 -> charter 359 3020/1339 -> 3020/1972 -> charter 360 3020/1348 -> 3020/1973 -> charter 397 3020/1348 -> 3020/1974 -> charter 398 3020/1353 -> 3020/1881 -> charter 352 3020/1353 -> 3020/1882 -> charter 353 3020/1355 -> 3020/1975 -> charter 348 3020/1355 -> 3020/1976 -> charter 349
oud nr. -> nieuw nr. -> charter nr. -> opmerking 3020/1355 -> 3020/1977 -> charter 350 3020/1355 -> 3020/1978 -> charter 351 3020/1357 -> 3020/1908 -> charter 345 3020/1357 -> 3020/1909 -> charter 346 3020/1357 -> 3020/1910 -> charter 347 3020/1358 -> 3020/1979 -> charter 339 3020/1358 -> 3020/1980 -> charter 340 3020/1358 -> 3020/1981 -> charter 341 3020/1358 -> 3020/1982 -> charter 342 3020/1358 -> 3020/1983 -> charter 343 3020/1358 -> 3020/1984 -> charter 344 3020/1361 -> 3020/1985 -> charter 376 3020/1361 -> 3020/1986 -> charter 376a 3020/1363 -> 3020/1988 -> charter 477 3020/1363 -> 3020/1989 -> charter 470 3020/1363 -> 3020/1990 -> charter 471 3020/1363 -> 3020/1991 -> charter 472 3020/1363 -> 3020/1992 -> charter 473 3020/1363 -> 3020/1993 -> charter 467 3020/1363 -> 3020/1994 -> charter 469 3020/1363 -> 3020/1995 -> charter 335 3020/1363 -> 3020/1996 -> charter 627 3020/1374 -> 3020/2009 -> charter 435 3020/1374 -> 3020/2010 -> charter 436 3020/1388 -> 3020/2011 -> charter 441 3020/1388 -> 3020/2012 -> charter 442 3020/1389 -> 3020/2013 -> charter 443 3020/1389 -> 3020/2014 -> charter 444 3020/1409 -> 3020/2015 -> charter 383 3020/1409 -> 3020/2016 -> charter 384 3020/1409 -> 3020/2017 -> charter 385 3020/1409 -> 3020/2018 -> charter 382 3020/1409 -> 3020/2019 -> charter 381 3020/1409 -> 3020/2020 -> charter 338 3020/1410 -> 3020/2021 -> charter 378 3020/1410 -> 3020/2022 -> charter 379 3020/1410 -> 3020/2023 -> charter 380 3020/1426 -> 3020/2024 -> charter 490 3020/1426 -> 3020/2025 -> charter 493 3020/1426 -> 3020/2026 -> charter 494 3020/1441 -> 3020/2027 -> charter 481 3020/1441 -> 3020/2028 -> charter 488 3020/1482 (deels) -> 3020/2092 -> charter 625 3020/1494 -> 3020/2029 -> charter 593 3020/1494 -> 3020/2030 -> charter 594 3020/1494 -> 3020/2031 -> charter 595 3020/1494 -> 3020/2032 -> charter 596 3020/1497 -> 3020/2033 -> charter 575 3020/1497 -> 3020/2034 -> charter 575a 3020/1497 -> 3020/2035 -> charter 575b
oud nr. -> nieuw nr. -> charter nr. -> opmerking 3020/1505 -> 3020/2036 -> charter 559 3020/1505 -> 3020/2037 -> charter 560 3020/1516 -> 3020/2042 -> charter 561a 3020/1516 -> 3020/2043 -> charter 562 3020/1516 -> 3020/2044 -> charter 563 3020/1517 -> 3020/2045 -> charter 618 3020/1517 -> 3020/2046 -> charter 608 3020/1519 -> 3020/2047 -> charter 609 3020/1519 -> 3020/2048 -> charter 610 3020/1519 -> 3020/2049 -> charter 611 3020/1519 -> 3020/2050 -> charter 612 3020/1519 -> 3020/2051 -> charter 613 3020/1519 -> 3020/2052 -> charter 614 3020/1520 -> 3020/2053 -> charter 617 3020/1520 -> 3020/2054 -> charter 616 3020/1520 -> 3020/2055 -> charter 615 3020/1521 -> 3020/2056 -> charter 548 3020/1521 -> 3020/2057 -> charter 549 3020/1521 -> 3020/2058 -> charter 550 3020/1521 -> 3020/2059 -> charter 551 3020/1521 -> 3020/2060 -> charter 551a
Inventaris
|
meer informatie over MAIS-(M)DWS