2184 Archief van het gemeentebestuur van Geldermalsen, 1925 - 1977
2184
Archief van het gemeentebestuur van Geldermalsen, 1925 - 1977
Inleiding
1.1. Geschiedenis van het orgaan
2184 Archief van het gemeentebestuur van Geldermalsen, 1925 - 1977
1. Inleiding
1.1.
Geschiedenis van het orgaan
laatste wijziging 10-03-2016
De gemeente Geldermalsen bestaat tot 1978 uit de plaatsen Geldermalsen en Meteren. Al in 1931 zijn er geluiden voor het samenvoegen van het naastgelegen Buurmalsen (en Tricht) met Geldermalsen. Het bestuur van de gemeente Geldermalsen maakt een lijst op met alle voordelen die het zou bieden. De lijst is best wel lang * , maar een aantal zal ik u noemen:
- men denkt op salarissen te besparen (van burgemeester, secretaris en ontvanger)
- voordelige en makkelijke aansluiting op de waterleiding
- voordelen voor het station, 1/3 van het personeel woont in Tricht
- het vuilophalen in Geldermalsen is vrij, in Buurmalsen in dat betaald.
- men denkt op salarissen te besparen (van burgemeester, secretaris en ontvanger)
- voordelige en makkelijke aansluiting op de waterleiding
- voordelen voor het station, 1/3 van het personeel woont in Tricht
- het vuilophalen in Geldermalsen is vrij, in Buurmalsen in dat betaald.
Geldermalsen richt zich in 1932 tot Gedeputeerde Staten, het bestuur van Buurmalsen reageert onthutst en zou er al sprake zijn van samenvoeging dan gaat de voorkeur van Buurmalsen uit tot samenvoeging met Buren. In 1935 komt het bericht dat van een samenvoeging geen sprake kan zijn. De ideeën tot samenvoeging blijven echter geregeld bovendrijven. Het duurt echter nog een groot aantal jaren voordat de gemeenten daadwerkelijk worden samengevoegd.
Na een lange periode van bestuurlijk overleg (in 1963 start de serie dossiers over de bestuurlijke samenvoeging) volgt op 20 april 1977 de wet tot gemeentelijke herindeling van de West-Betuwe. Met ingang van 1 januari 1978 wordt de gemeentelijke indeling herzien. Een groot aantal gemeenten worden opgeheven. Een aantal nieuwe gemeenten ontstaan: Buren, Geldermalsen, Tiel en "Waalgemeente" (later wordt de naam Neerijnen gekozen).
Geldermalsen wordt samengevoegd met Beesd, het grootste deel van Buurmalsen (een deel gaat naar Buren), Deil en een deel van Zoelen * .
Geldermalsen wordt samengevoegd met Beesd, het grootste deel van Buurmalsen (een deel gaat naar Buren), Deil en een deel van Zoelen * .
Het ambtelijk apparaat werkt eerst vanuit het gemeentehuis aan de Kerkstraat 39, maar verhuist later naar "Huize Bottesteijn" aan de Van Dam Van Isseltweg. Ten tijde van de opmaak van de inventaris (2007-2010) zetelt het ambtelijk apparaat aan de Kuipershof in Geldermalsen.
Geldermalsen was tot eind jaren veertig opgedeeld in een aantal wijken en hanteerde ook die letters bij de huisnummering. Er was een wijk A, B, C en D. Wijk A betreft het gebied van het Het Rot en de Geldersestraat, Wijk B betreft "het Dorp", Wijk C betreft de Stationswijk en Tuindorp en Wijk D is Meteren. Eind jaren veertig wordt er afgestapt van de huisnummering via letter en nummer en wordt er echt gekozen voor straatnamen en een huisnummer (hoewel voor de tijd straatnamen wel werden gebruikt). Van de omnummering is het omnummerregister bewaard gebleven. Het dook in 2009 op in een kast van een ambtenaar. Byzonder, want van veel kernen ontbreekt nu net zo'n register. Het register is opgenomen in de inventaris onder inventarisnummer 930a.
In de gemeente Geldermalsen is behoorlijk gebouwd en de gemeente heeft zich flink uitgebreid.
Geldermalsen staat misschien bekend als agarische gemeente, maar bood ook via de industrie een grote bron van werkgelegenheid. Bedrijven als de Chamotte Unie, Meubelfabriek "De Ster" en de Electrische apparatenfabriek voorheen Van Wijk & Visser boden werkgelegenheid aan veel inwoners van Geldermalsen.
Geldermalsen had een drietal openbare lagere scholen, de namen waren tot 1971 vrij eenvoudig, school A, B en C. In 1971 kregen de scholen een naam. * Uiteraard waren er ook een aantal byzondere scholen, kleuterscholen, een MAVO, de Fruitteeltschool en een algemene lagere landbouwschool.
Natuurlijk gingen de tweede Wereldoorlog niet aan Geldermalsen voorbij. Uit deze periode zijn best veel gegevens bewaard gebleven, maar natuurlijk nooit zo veel als de historici wel zouden willen. NSB-Burgemeester Remmert trad in 1943 aan als burgemeester. Hij hield zich tot in detail bezig met de bevolking in Geldermalsen. Een man die zijn vrouw niet genoeg huishoudgeld gaf kreeg een officieel schrijven, waarin hij de man maande "een goede regeling te treffen" omdat hij zich anders verplicht zag langs wettelijke weg in te grijpen. * Dreigende toon is hem niet vreemd, een andere inwoner ontvangt een schrijven waarin hij aandacht vraagt voor de hinder door het gas van een generator. De persoon moet maatregelen en ook met spoed, anders neemt de burgemeester maatregelen "die u wellicht later zouden kunnen berouwen". Gedurende de oorlog worden er vier inwoners geëxecuteerd. In een woning van een inwoner wordt iemand door duitse militairen doodgeslagen. Na de oorlog was er schade aan een groot aantal gemeentelijke eigendommen namelijk aan de scholen, de onderwijzerswoningen, het Beursgebouw, de kerktoren in Meteren en Geldermalsen, de Julianabrug (opgeblazen door de Wehrmacht in mei 1945)), er was materiaal (ook auto's) meegenomen uit de gemeente, schade aan diverse wegen en voetpaden, schade aan de beplanting, de ambtswoning van de burgemeester, de veldwachterswoning, een woonhuis aan de D.J. van Wijkstraat, een gymnastieklokaal en de microscoop van de vleeskeuringsdienst * .
laatste wijziging 22-08-2024
13.018 beschreven archiefstukken
511 gedigitaliseerd
totaal 41.782 bestanden
Inventaris
laatste wijziging 22-08-2024
13.018 beschreven archiefstukken
511 gedigitaliseerd
totaal 41.782 bestanden
Kenmerken
Status toegang:
Toegang met onbewerkte aanvulling
Verversingsgraad:
onregelmatig
Taal:
Nederlands
Openbaarheid:
Aan de openbaarheid zijn geen beperkingen gesteld. Inzage kan echter beperkt zijn als stukken gevoelige of bijzondere persoonsgegevens bevatten van - mogelijk - nog levende personen.
Omvang in meters:
100,37
Categorie:
laatste wijziging 22-08-2024
13.018 beschreven archiefstukken
511 gedigitaliseerd
totaal 41.782 bestanden