Archieven

 

Uw zoekacties: Archief van de Vereniging Ons Genoegen, voorheen Nut en Geno...

0783 Archief van de Vereniging Ons Genoegen, voorheen Nut en Genoegen te Maurik, 1867 - 1923

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiƫrarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiƫrarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inventaris
1. Inleiding
0783 Archief van de Vereniging Ons Genoegen, voorheen Nut en Genoegen te Maurik, 1867 - 1923
1.
Inleiding
Op initiatief van ds. N.J.H. Oudegeest, predikant in Maurik, kwamen op 4 november 1867 enkele notabele inwoners van Maurik bijeen in het plaatselijke 'Veerhuis'. Doel was de oprichting van een culturele vereniging in navolging van de elders in Nederland opgerichte plaatselijke afdelingen van de Maatschappij tot Nut van het Algemeen. De nieuwe vereniging kreeg de naam Nut en Genoegen waarin de beoogde doelstelling van de club naklonk. De leden wilden elkaar door middel van lezingen en voordrachten vermaken. *  Predikant Oudegeest verzorgde de eerste lezing: 'Over het leven en de werken van Vondel'. Behalve voordrachten van erkende literatoren zoals Ledegang, Tollens, Beets, Bilderijk, ten Kate, Verweij, ter Haar, Laurillard en Holtrop droegen de leden ook voor uit eigen werk. Tot de trouwe leden van de vereniging behoorde onder andere de bekende Eck en Wielse predikant en geschiedvorser J. Anspach. Voor de leden hield hij geregeld voordrachten over een verscheidenheid aan onderwerpen. *  Het archief biedt een boeiend inzicht in de culturele ontwikkeling en voorkeuren van (hervormde) plattelands-notabelen in de tweede helft van de negentiende eeuw.
Naast bevordering van het onderlinge contact stond initiatiefnemer ds. Oudegeest ook een versterking van de banden tussen de kerkdorpen van de gemeente Maurik voor ogen. Hoewel ook leden uit de omliggende plaatsen en familieleden die verder weg woonden, werden toegelaten was de vereniging in opzet een gemeentelijke aangelegenheid.
In de oprichtingsvergadering stelden de aanwezige leden een reglement op, waar in de tweede vergadering van de vereniging al vanaf werd geweken. Door de hoge opkomst van nieuwe leden die door de twintig oprichters werden voorgedragen, werd afgezien van ballotage. Alle kandidaten werden bij acclamatie aangenomen. De vereniging kende aanvankelijk een voorspoedige ontwikkeling. In 1867 telde zij op het eind van het jaar 45 leden, in de jaren 1870/1871, 1875/1876 en 1880/1881 achtereenvolgens 58, 73 en 77. *  Rond de eeuwwisseling liep het ledental en de belangstelling echter terug. Dit deed de vereniging in de vergadering van 15 december 1899 besluiten tot de afschaffing van het inleggeld bij toetreding. De maatregel mocht echter niet baten.
Op de vergadering van 14 november 1902 werd het voorstel van het bestuur tot opheffing van de vereniging besproken. De aanwezige leden wensten echter de vereniging te behouden. Gekozen werd voor een nieuwe opzet waarbij men een jaarlijkse feestavond organiseerde in plaats van de ledenbijeenkomsten met voordrachten en lezingen. De vereniging kreeg ook een nieuwe naam: Ons Genoegen. Een en ander werd vastgelegd in een nieuw reglement. Met hernieuwd enthousiasme werden in de volgende jaren de feesten georganiseerd en bezocht. Na de Eerste Wereldoorlog liep de belangstelling voor de vereniging opnieuw terug. Uiteindelijk besloten de leden de vereniging in de vergadering van 29 januari 1923 op te heffen. * 
De notulen en het register van inkomsten en uitgaven van de vereniging vormen het nog resterende deel van het archief van de verenigingen. Met de overige stukken zijn zij in 1952 door het Rijksarchief in de provincie Gelderland aan de gemeente geschonken uit de nalatenschap van J.H. de Vree van Gelder. De Vree van Gelder was lid van de vereniging en gemeentesecretaris te Maurik in de jaren 1901-1923.

Kenmerken

Datering:
1867 - 1923
Verversingsgraad:
onregelmatig
Taal:
Nederlands
Openbaarheid:
onbeperkt
Omvang in meters:
0,12
Toegangstitel:
S.E.M. van Doornmalen, Inventaris van de collectie stukken betreffende de Vereniging Nut en Genoegen, sinds 1902 Ons Genoegen te Maurik 1867 - 1923