Deze instelling, die tot 1951 werd aangeduid als: 'Gemeentelijke Instelling voor Maatschappelijk Hulpbetoon', geldt als rechtsopvolger van het aloude Burgerlijk Armbestuur, wier reglement en eigendommen met ingang van 1 januari 1943 vervallen werden verklaard en toen overgingen op de Gemeentelijke Instelling. Blijkens het op 1 december 1942 door de burgemeester van Dodewaard vastgestelde reglement was de Gemeentelijke Instelling belast met:
- de ondersteuning ingevolge de Armenwet;
- de ondersteuning aan werklozen ingevolge de Rijkssteunregeling;
alle andere sociale werkzaamheden, welke de burgemeester nodig oordeelde aan de Gem. Instelling op te dragen. Alhoewel het bestuur uit drie leden bestond, te weten de burgemeester, één der door de burgemeester aan te wijzen wethouders, en een administrateur, lag de feitelijke leiding geheel in handen van de burgemeester in diens hoedanigheid van voorzitter. Hij was niet alleen bevoegd tot vaststelling van alle door hem nodig geachte instructies, maar had ook het benoemingsrecht van de administrateur en het personeel. Bij het staken van stemmen besliste zijn stem, en op alles wat de geldmiddelen van de Gemeentelijke Instelling betrof hield hij toezicht. Dit op verschillende punten ondemocratische reglement uit 1942 was grotendeels een uitvloeisel van de geldende rechtsorde ten tijde van de Tweede Wereldoorlog.
Bij raadsbesluit van 23 november 1950 is niet alleen de naam van de Gemeentelijke Instelling aangepast, maar zijn ook een aantal reglementsartikelen aan de naoorlogse gemeentelijke rechtsorde aangepast. Deze reglementswijziging is op 3 januari 1951 goedgekeurd door gedeputeerde staten van Gelderland (nr 29623/21-V-3).